Recepten

Door op recepten te drukken kunt u een downloadversie krijgen van alle hieronder genoemde recepten.

Veel plezier ermee.

Nicoline en Fred

Yoghurt maken in de Hooimadam is een fluitje van een cent. Er zijn twee manieren.

1.
Neem 1 deciliter yoghurt en 1 liter melk. Verwarm beide tot 45 °C
Goed roeren, deksel op de pan
Zet in de Hooimadam. Na ongeveer 8 uur is de yoghurt klaar.

Let op: dit lukt niet met alle soorten yoghurt. Yoghurt (en melk) van de boer werken het beste.

2.
Er zijn zakjes met yoghurt-stremsel te koop bij winkels die gespecialiseerd zijn in inmaak-producten.
Verwarm 1 liter melk tot 45 °C,
Los het zakje met stremsel op in een kopje van de verwarmde melk, goed roeren
Doe kopje melk met stremsel terug in de pan, deksel erop en in de Hooimadam zetten.
Na ongeveer 8 uur is de yoghurt klaar.
Haal voor gebruik een paar eetlepels yoghurt uit de pan en bewaar dat voor de volgende cultuur (je hoeft dus maar één keer een zakje stremsel te kopen).

Als de yoghurt niet dik genoeg is naar je zin, kun je die in een kaasdoek ophangen of in een vergiet leggen en uit laten lekken tot de gewenste dikte is bereikt.
 

Rijst is veel lastiger goed, dat wil zeggen: gaar en droog, te krijgen dan je zo zou denken. In de Hooimadam lukt-ie echter altijd. Je kunt de rijst langer in de Hooimadam laten staan als de andere gerechten nog niet klaar zijn.
Ik kook die altijd-goed rijst als volgt.

1 kopje rijst per persoon
1 1/4 kopje water per kopje rijst

Spoel de rijst af, voeg het water toe en kook 5 minuten door. Zet de pan met deksel gedurende 40 minuten in de Hooimadam en klaar is Kees.

Gort –gepelde gerst- schijnt aan een opmars in de Nederlandse keuken bezig te zijn. Je kunt gort net als rijst verwerken, maar gort heeft een heel andere bite dan rijst. De bolletjes lijken wel te knappen tussen je kiezen.

Voor 2 personen

Ingrediënten
2 kleine kopjes gort
1 ui in ringen
2 teentjes knoflook, gesnipperd
3 vleestomaten in blokjes
200 gram spinazie
½ bouillonblokje
1 theelepel paprikapoeder
peper/zout
4 plakjes katenspek of parmaham
beetje olijfolie

De gort met 3 kopjes water en het bouillonblokje aan de kook brengen, 4 minuten doorkoken en in de Hooimadam zetten. Na ongeveer 45 minuten is de gort gaar. De ui en de knoflook in de olie zachtjes bakken. Bij de gort voegen, samen met de tomaten, de paprikapoeder en de spinazie. Het katenspek of de parmaham in een droge koekenpan bakken en ter garnering op de schaal met gort leggen. 

Béchamelsaus met variaties
Béchamelsaus is op zichzelf niet zo spannend, maar het is een fantastische basis waarop eindeloos kan worden gevarieerd.

Basis
30 gram boter
30 gram bloem
3 deciliter water of melk
zout/peper of bouillonpoeder

Boter smelten, bloem toevoegen, glad roeren en beetje bij beetje de melk of het water (of een combinatie daarvan) toevoegen tot de saus de gewenste dikte heeft. Zout/peper of bouillonpoeder toevoegen.

En dan begint het opfleuren ervan:
-    gebruik een deel witte wijn in plaats van water, voeg drie eetlepels kappertjes toe. Lekker bij vis
-    klop een eigeel toe, maak de saus niet te dik en voeg die dan langzaam bij het eigeel. De saus wordt daar wat dikker van en romiger. Beetje paprikapoeder en ook de kleur wordt spannender.
-    voeg fijngesneden of geraspte kaas toe; jonge voor een smeuïg sausje, blauwaderkaas voor iets pittigers.
-    voeg gesnipperde champignons, fijngeknipte peterselie en een teentje uitgeknepen knoflook toe.

Zet de saus minstens 20 minuten in de Hooimadam om goed door te garen; dat komt de smaak ten goede.

In onze moestuin kweken we jaarlijks een stuk of vijf witte kolen voor de zuurkool. Kool op zandgrond is niet zo makkelijk en daarom zijn we best trots op onze oogst.
De zuurkool schaven we op een ouderwetse zuurkoolschaaf (fijn snijden gaat natuurlijk ook) en dan stampt manlief per kilo zuurkool 25 gram zout in onze ouderwetse echt Duitse pot met waterslot. Als het water boven de kool uitkomt, gaan de stenen erop en is het wachten op het zachte ‘bloep bloep’ ten teken dat de kool begint te gisten. Geheim van het hele verhaal is een scheut brooddrank. Dat is een op tarwe gegist drankje dat de omzetting in de kool op gang brengt. Vroeger werd karnemelk toegevoegd, maar die krijg je er bij de bereiding niet goed meer uitgespoeld.
Als onze zuurkool uiteindelijk klaar is, bekruipt mij altijd een licht belazerd gevoel als ik zie dat bij de groenteboer, de supermarkt en de biologische winkel de zuurkool voor zo’n 50 cent per pond te koop is. Ik blijf hardnekkig volhouden dat eigen gemaakte zuurkool lekkerder is. Maar ja.

Hier volgt het allerbeste recept voor zuurkool dat ik ooit heb weten te bemachtigen.
Voor 4 personen

-    500 gram zuurkool
-    1 grote uit
-    200 gram spekjes
-    250 gram sudderlappen
-    3 blaadjes laurier
-    1 dl witte wijn
-    boter of margarine

Om af te maken:
-    400 gram aardappelen

Zet de spekjes op laag vuur op en voeg de ui in dikke ringen toe als de spekjes beginnen te zweten.Laat minstens 20 minuten sudderen.
Braad het stoofvlees aan beide zijden aan met een flinke klont boter of margarine.
Leg in een pan een laagje zuurkool, een stooflap, een laagje zuurkool, de spek met ui, weer een stooflap en tot slot een laagje zuurkool. Steek de laurier ertussen. Voeg al het sap, het spekvet en de boter/margarine toe plus de witte wijn. Breng aan de kook en stop de pan in de Hooimadam. Laat minstens 3 uur in de Hooimadam garen.

Kook de aardappelen gaar en pureer ze. Schep de aardappelpuree door het zuurkoolmengsel. De aardappelen nemen al het kookvocht op. Breng het geheel nog even aan de kook en dien op.

Heerlijk met een komkommersalade.

Als kind groeide ik te hard. In een tijd waarin voedingssupplementen nog schaars waren, raadde de huisarts iets even simpels als afdoends aan: bruine bonen.
Mijn moeder opende een blik bruine bonen, deed die in een kopje en zo kreeg ik dagelijks mijn supplement. Koude bonen uit blik.
Vreselijke tijd en afschuwelijke mishandeling van wat één van de meest voedzame, dankbare en lekkere peulgroente is die we kennen.
Ik begrijp niet wat je kan verpesten aan bruine bonen. Ze willen geen (kunst)mest, verdragen geen pesticiden en groeien eigenlijk zonder enig probleem overal. Toch zijn de bonen uit onze moestuin heel veel lekkerder dan (zelfs) de biologische bonen. Misschien omdat we ze in november ’s avonds aan tafel met liefde en aandacht zitten te doppen.
De gaartijd van bruine bonen is afhankelijk van hun ouderdom. Hoe ouder de bonen, hoe langer ze nodig hebben om te garen.
De makkelijkste manier om gedroogde bonen te garen is deze. Zet de bonen ’s avonds in ruim water te weken. Kook ze ’s middags op en zet de pan in de Hooimadam. Na ongeveer 1,5 uur zijn ze gaar.

Bonenschotel voor 2 personen

-    250 gram bonen (bruine, kievits- of woudbonen)
-    ½ prei
-    1 winterwortel
-    1 paprika
-    1 peper
-    1 ui
-    2 tenen knoflook
-    1 pakje spekjes

Was en week de bonen minstens 12 uur. Kook ze op en zet ze in de Hooimadam – minstens 1 uur.
Bak de spekjes heel langzaam op laag vuur uit (minstens 20 minuten). Voeg de ui in ringen en de knoflook in snippertjes toe als er voldoende vet uit de spekjes is gesijpeld. Plus de paprika, de winterwortel in plakjes en de fijn gesneden peper. Voeg dit bij de bonen en laat nog een paar minuten sudderen. Strooi de fijn gesneden prei erover heen en dien op.
Heerlijk met aardappeltjes en een goede salade.

Dit gerecht ontstond toen mijn zusje een nieuwe manier had ontdekt om paprika te bereiden. Daarbij wordt de smaak van de verse paprika heel intens. De crux daarvan zit ‘m in het bakken in een neutrale olie om daarna met een deksel op de pan de paprika heel zachtjes verder te laten garen.  Er ontstond een verrukkulluke saus voor de witte bonen.

Voor 4 personen

Ingrediënten
400 gram droge witte bonen
1 paprika
1/5 dcl. neutrale olie, bijvoorbeeld zonnebloem
3 bolletjes knoflook
2 pakjes tomatenpuree met stukjes tomaat
1 eetlepel gedroogde oregano en 1 takje rozemarijn
zout/peper


Witte bonen 24 uur laten weken. Dan opkoken (+/- 5 minuten) en in de (grote) Hooimadam zetten gedurende 1 tot 1,5 uur.
Voor de saus:
Paprika in stukjes snijden. Zoveel olie in een klein pannetje doen dat de bodem bedekt is met een halve centimeter olie. Olie verhitten, paprika en de knoflook in kleine stukjes erbij en de deksel op de pan doen. Pannetje in de kleine Hooimadam zetten gedurende ongeveer 20 minuten. Pannetje weer op het vuur zetten, de tomatenpuree toevoegen met de oregano en de rozemarijn; verwarmen. Terugzetten in de Hooimadam tot de bonen gaar zijn.

Bonen zo nodig afgieten en bij de saus doen. Doorroeren, op smaak brengen met zout en peper en opdienen.


Om dit gerecht pittiger te maken kan een hele peper bij de paprika gedaan worden; die verwijderen voor het opdienen. Of een peper in kleine stukjes snijden en tegelijk met de tomatenpuree aan de saus toevoegen als u van heel pittig eten houdt.

In de saus kun je, afhankelijk van het seizoen, allerlei spullen stoppen die je nog in huis hebt. Vertrouw op je smaak en je hebt een verrukkelukke stoofschotel. Heerlijk met aardappelen of rijst en een goede salade.

Voor 2 personen

Vlees
-    minstens 300 gram stoofvlees
-    1 ui
-    2 tenen knoflook
-    klont margarine of boter of beide en/of olie
-    3 blaadjes laurier

Wat voor vlees je ook hebt: aanbraden in een flinke klont vet (margarine, boter of een combinatie daarvan met olie). Vuur laag draaien en 1 grote uit in stukken plus 2 tenen knoflook toevoegen. Even laten bakken, dan afblussen met een scheut water en weer aan de kook brengen.

Saus
In de winter:
-    2 winterwortelen
-    2  stengels bleekselderij
-    ¼ pompoen
-    2 vleestomaten

In de zomer:
-    3 ontpitte pruimen
-    1 grote appel
-    2 vleestomaten
-    2 stengels bleekselderij

De ingrediënten voor de saus schoonmaken, snijden en bij het vlees doen. Pan in de Hooimadam zetten en minstens 3 uur erin laten garen.

Vlees en laurierblad uit de pan halen, saus met de staafmixer fijnmaken. Vlees in stukken snijden en terug doen in de pan. Het geheel nog even opwarmen.

Extra lekker
Je kunt deze stoofschotel opfleuren met het volgende. Niet alles tegelijk, maar één van deze suggesties per schotel.
-    Snijdt een halve prei in smalle ringen en strooi dat over de schotel voor het opdienen.
-    Neem een stuk of vijf gedroogde abrikozen, snijd die in vieren en laat ze even meesudderen.
-    Neem een flinke hand cashewnoten, hak die grof en strooi ze over het vlees
-    Voeg een borrelglas Beerenburger aan het gerecht toe.

Mijn vriendin Marianne gaf samen met haar partner onder de naam Pluim & de Koning workshops. Leuke, vrolijke en op persoonlijke ontwikkeling gerichte dagen waarop uiteraard een eigen gemaakte lunch werd geserveerd. De linzensoep was daar een vast onderdeel van en buitengewoon populair. Ik hoop dat ik met dit recept nog veel cursisten een plezier doe! Zonder workshop smaakt deze soep trouwens ook uitstekend!

Het prettige van linzen is dat ze niet eerst hoeven te weken. Op deze manier heb je een goede, vullende peulgroente-soep binnen een uur klaar.

Ingrediënten
500 gram bruine linzen
250 gram rundergehakt
3 grote uien
1 prei
1 paprika
4 tomaten
2 winterpenen
3 tenen knoflook
250 gram champignons
1 pakje tomatenpuree
klont margarine
schep sambal
tijm
100 gram rozijnen
zout, peper, water, eventueel 2 blaadjes laurier

Was de linzen en zet ze op met zout, ev. laurier, tijm en peper in ruim water. Aan de kook brengen en gedurende ongeveer 40 minuten in de Hooimadam zetten.
De clou van deze soep is het roerbakken van de overige ingrediënten; begin met het uitbakken van het gehakt, voeg al roerend de uien en de knoflook toe. Dan de prei en paprika, de peen en als dat goed doorbakken is, ook de tomaten in blokjes. Champignons apart bakken in de margarine.
De gebakken groenten bij de linzen doen, schep sambal erbij, de tomatenpuree en tot slot de gewassen rozijnen. Weer aan de kook brengen en zo nodig nog even in de Hooimadam zetten tot de soep goed gaar is.

Mijn oma had kostgangers in huis. Eind jaren zestig was de woningnood nog zo hoog, dat alleenstaande mannen (en vrouwen natuurlijk) geen woning konden krijgen. Die kostgangers woonden dus bij oma, in het zijkamertje en op zolder.
Oma kookte dagelijks voor drie, vier grote kerels (inclusief opa) en op het menu stond dan steevast soep vooraf en vla of yoghurt als dessert. Voor de soep mocht ik de balletjes draaien.

Erwtensoep is natuurlijk een maaltijd op zich en kost minstens twee dagen om te maken; of eigenlijk één dag maken en één dag laten staan want zoals iedereen weet, is erwtensoep pas echt lekker op dag twee. Erwtensoep kan heel goed ingevroren worden dus het loont de moeite een fikse pan te maken.

Ingrediënten
1 kilo spliterwten (of half spliterwten, half gewone)
1 grote knolsederij
1 dikke prei
2 winterpenen
250 gram biologische spekjes
1 biologische rookworst
2 bouillonblokjes
zout/peper

Was de erwten en zet ze minimaal 12 uur te weken in koud water.
Voeg na het weken de helft van de knolselderij (in blokjes) toe. Knolselderij schoonmaken gaat het makkelijkst door deze eerst in dikke plakken te snijden en die dan te schillen.
Kook de erwten met de knolselderij en de bouillonblokjes 5 minuten goed door en zet in de Hooimadam.
Kijk na 3 uur of de erwten gaar zijn; ze moeten zich makkelijk laten pletten met een pollepel ofzo. Niet gaar? Opnieuw opkoken en terug in de Hooimadam zetten.
Pureer de gare erwten en de knolselderij met een staafmixer of wrijf door een zeef. Voeg nu de prei, rest van de knolselderij en de winterpenen toe.
Bak de spekjes langzaam uit en voeg bij de soep. Snijd de rookworst in dunne plakjes en voeg eveneens toe. Maak de erwtensoep af met zout en peper en laat 1 dag rusten.
Serveer met donker roggebrood (dat helpt bij de vertering van de erwten) besmeerd met mosterd.

Bij mij kookt de erwtensoep steevast over. Om te voorkomen dat de Hooimadam vies wordt, leg ik er dan eerst een theedoek in.
 

Mijn liefde voor bruine bonen heb ik al verklaard in het recept voor bruine bonen. Die liefde geldt ook de bruine bonensoep. Daar kun je ook kidney bonen of Friese woudbonen voor gebruiken, maar the real thing blijft natuurlijk soep van bruine bonen.
De bereiding verschilt niet veel van erwtensoep, alleen zit er in bruine bonensoep geen knolselderij. Bruine bonensoep laat zich prima invriezen, dus maak ik altijd een grote pan vol.


Bruine bonensoep: voor een grote pan
500 tot 750 gram bruine bonen
250 gram (biologische) spekjes
1 (biologische) rookworst
2 winterpenen
2 preien
eventueel een paar stengels bleekselderij
2 bouillonblokjes
zout/peper

Was de bonen en laat ze in ruim, koud water minstens 12 uur weken. Kook de bonen met de bouillonblokjes 5 minuten door en zet de pan in de Hooimadam. Na een uur of twee even kijken of de bonen gaar zijn; zo nodig opnieuw opkoken en weer in de Hooimadam zetten.
Haal een paar scheppen bonen uit de pan en pureer de rest; hele bonen weer terugdoen.
Bak de spekjes op heel laag vuur langzaam uit. Voeg de worst in plakjes, de prei in ringetjes en de penen in plakjes samen met de spekjes en eventueel de bleekselderij aan de bonen toe en warm weer even door. Houd een kwart preiringen achter. Zet de pan opnieuw in de Hooimadam. Na een minuut of 20 zijn alle groenten gaar. Maak af met zout/peper. Bonensoep kan direct na bereiding gegeten worden, maar net als bij erwtensoep is hij de volgende dag lekkerder.
Strooi de achtergehouden preiringetjes op de soep en serveer met donker (rogge) brood met mosterd.

Ach, die pompoenen! Ze zijn in korte tijd enorm populair geworden, niet in het minst om hun sierwaarde. Zaadhuis Jansen uit Dinxperlo heeft in de catalogus maar liefst 25 (!) bladzijden met verschillende pompoenen. In de winkel zie je meestal Uchiki kuri, maar de Butternut (langwerpig, geel, nootachtige smaak) vind ik lekkerder. Elk jaar sta ik verbaasd te kijken hoe de pompoen in minder dan een maand tijd vele vierkante meters in de moestuin bedekt. Ik laat de pompoenen zo veel mogelijk tegen rekken of een hekwerk groeien, om het ruimtebeslag te beperken.
Er zijn eindeloos veel recepten met pompoen, maar onderstaand vind ik de lekkerste.

Pompoensoep voor een flinke pan
1 pompoen
1 ui
1 teentje knoflook
beetje boter
1 deciliter witte, droge wijn
theelepeltje tijm en rozemarijn
beetje nootmuskaat
2 bouillonblokjes
150 gram harde, pittige kaas
150 gram milde, zachte kaas
water, peper, zout
eventueel wat room

Pompoen opensnijden, met een lepel de pitten en de draderige kern eruit halen en in blokjes snijden. In de boter de uit, de knoflook en de pompoen even bakken. Blussen met de wijn en ongeveer 2 deciliter water. Bouillonblokjes toevoegen, aan de kook laten komen en gedurende een half uurtje in de Hooimadam laten staan.
Mengsel pureren met de staafmixer of door een zeef wrijven. Kaas fijnsnijden of raspen, kruiden toevoegen, op smaak brengen met zout en peper en zoveel water toevoegen tot de soep smeuïg, maar niet al te dik is.
Bij het opdienen kun je er wat room, zure room of een schepje dikke yoghurt door doen.

Hoe dit gerecht ooit aan z’n naam is gekomen, is me een raadsel. Misschien betreft het hier een oud familierecept met dito naam.
In elk geval is dit een prima recept om een soepkip in te verwerken. Biologische soepkippen worden vaak diepgevroren aangeboden. Laat de kip in ongeveer 24 uur ontdooien, onderin de koelkast.

Voor 4 personen

Ingrediënten
1 soepkip
3 blaadjes laurier, paar takjes tijm, selderij en lavas of 3 klontjes eigengemaakte kruidenbouillon of 1 blokje kruidenbouillon
3 winterpenen
2 preitjes
4 aardappelen
165 gram bloem
120 gram boter
scheutje room
eventueel 3 eetlepels citroensap
zout, peper en sambal

Soepkip met de kruiden in ruim water opkoken. Een minuut of 5 goed doorkoken en in de Hooimadam zetten. Na ongeveer 3 uur controleren of het kippenvlees van de botten afvalt; zo nodig nogmaals opkoken en terug in de Hooimadam zetten.
Boter smelten, bloem erdoor roeren en dan beetje bij beetje het water waarin de kip is gegaard, eraan toevoegen. Aanvullen met heet water tot een vrij dikke soep ontstaat. Winterpenen en prei fijnsnijden en bij de soep voegen. Kippenvlees fijnsnijden en toevoegen. Opkoken, terug zetten in de Hooimadam zetten en ongeveer 20 minuten laten staan.
Aardappelen schillen en koken.
Soep op smaak brengen met peper, zout, sambal, een scheut room en eventueel citroensap.
In een diep bord een hete aardappel leggen en de soep erover heen schenken.

Goulash is heerlijk met aardappelen of rijst. Net als in hachee kun je er restjes vlees in verwerken. Het heeft wel even geduurd voor ik een recept had waar ik tevreden over was, maar hier is-tie dan!

Voor 4 personen

Ingrediënten
300 gram biologisch stoofvlees (of meer)
5 grote tomaten
3 uien
2 tenen knoflook
1 paprika
1 peper
1 klein blikje tomatenpuree
1 potje maïs (350 gram)
2 laurierblaadjes
1 eetlepel paprika poeder
peper/zout
klont margarine

Margarine verwarmen, vlees op hoog vuur aanbraden. Vuur temperen en uien in dikke plakken toevoegen plus de fijngesneden knoflook. Vijf minuutjes meebakken, dan de tomaten in stukken erbij met de fijngesneden peper, de paprikapoeder en de laurierblaadjes.
Paprika toevoegen. Het lekkerst is deze eerst te roosteren: paprika in z’n geheel op een brandende gaspit leggen en aan alle kanten blakeren. Dan in een plastic zakje stoppen en laten afkoelen. Het zwarte schilletje laat zich dan makkelijk afschrapen met een mes. Steel en pitjes verwijderen en bij de rest voegen. Als je dit te veel werk vindt, kun je natuurlijk ook de paprika zonder te roosteren erin doen.
Beetje water in de pan (hooguit ½ deciliter), deksel erop, opkoken en een uur of 3 in de Hooimadam zetten. Daarna de tomatenpuree en de uitgelekte maïs toevoegen. Opnieuw opwarmen en serveren met aardappelen of rijst.

Dit recept vindt z’n oorsprong in een romantische vakantie. Met mijn eerste vriendje reisde ik af naar Zuid Frankrijk in een aftands Fordje. We hadden een no-budget vakantie in een tentje aan zee. De zon scheen, we waren verliefd en kookten spaghetti uit een zakje met saus uit een pakje op ons butagas-stelletje. Maar we veroorloofden ons ook één uitspatting: we gingen eten bij een commune die hoog in de bergen zat.
Puffend en kreunend reed ons Fordje op een zaterdagavond de bergen in. Na een schier eindeloze rit, slingerdeslang door de bergen, kwamen we er aan. In een grot-achtige ruimte, plafond behangen met vissersnetten en veel flessen met kaarsen, schoven we aan. Lange tafels, goedkope wijn en veel gezang. Met het vriendje is het uit, maar onderstaand recept heb ik er van overgehouden.

Voor 2 personen
-    1 klein stronkje andijvie
-    150 gram  bruine linzen
-    1 pakje spekjes
-    1 bouillonblokje
-    1/3 potje zilveruitjes

Voor de saus:
-    3 eetlepels yoghurt
-    3 eetlepels scherpe mosterd
-    2 eetlepels mayonaise
-    scheutje olie
-    drupje citroen

Was de linzen en zet ze op in ruim water met 1 blokje bouillon. Kook 3 minuten door en zet de pan met deksel in de Hooimadam; ongeveer 40 minuten.
Bak de spekjes op heel laag vuur uit; gun ze ruim 20 minuten om uit te zweten.
Was de andijvie, snijd die klein en droog met een slacentrifuge of in een theedoek.
Doe de andijvie met de zilveruitjes in een ruime kom.
Meng alle ingeredienten voor de saus door elkaar. De saus moet goed pittig zijn.
Doe de uitgebakken spekjes over de andijvie en schep om. Doe de gare linzen erbij en schep opnieuw om. De hitte van de spekjes en linzen haalt het bittere van de andijvie af.
Roer de saus door de andijvie en dien op.

Lekker met goed donker roggebrood, besmeerd met een flinke lik grove mosterd.

Rond oktober oogst ik m’n bieten en sla ze op in een kist met zand in de schuur. In de loop van de winter worden ze bereid. Als ze dan donker, hobbelig en onder het zand op m’n aanrecht liggen, vind ik ze altijd zo aandoenlijk lelijk. Niet te geloven dat ze na het koken en schillen prachtig glanzend rood op het bord liggen! Bieten zijn heerlijk, gezond en veelzijdig. Hieronder twee recepten: een ouderwets bietengerecht en een bietensalade.

Gekookte bieten voor twee personen
 2 grote bieten
125 gram (biologische) spekjes
1 appeltje (liefst een beetje zure)
3 eetlepels zilveruitjes
3 eetlepels fijngehakte peterselie

Was de bieten, snijd niet te veel van boven- en onderkant af om te voorkomen dat ze gaan ‘bloeden’ en kook ze vijf minuten door. Zet de pan in de Hooimadam en laat ongeveer 1,5 uur staan tot ze gaar zijn. Voor dit recept hoeven ze niet door en door zacht te zijn. Houd de bieten even onder de koude kraan en schil ze. Snijd in blokjes.
Bak de spekjes langzaam uit op heel laag vuur, voeg de bieten toe en het appeltje (geschild en in blokjes). Voeg vlak voor het opdienen ook de zilveruitjes en peterselie toe en warm nog even door.

Bietensalade voor twee personen
2 grote bieten
2 zoute haringen
1 appel
3 eetlepels zilveruitjes
3 eetlepels fijngehakte peterselie
paar druppels citroen
scheutje olijfolie

Bereid de bieten zoals hierboven beschreven. Schil en snijd het appeltje en druppel er wat citroensap over tegen het verkleuren. Snijd de haringen in stukjes en meng alle ingrediënten door elkaar. Scheutje olijfolie erover en eventueel nog wat citroensap, zout en peper.
Lekkere lichte salade, ook ’s zomers met jonge bietjes bij de barbecue.

De bereiding van sla heeft natuurlijk niets te maken met de Hooimadam, maar omdat deze winterse salades zo goed combineren met een stamppot, toch maar de recepten.
In de winter is kropsla tamelijk smakeloos en ook de tomaten en komkommer zijn niet op hun best. Gelukkig zijn deze alternatieven er!

Voor 2 personen

Veldsla
100 gram veldsla per persoon, gewassen en ontdaan van het worteltje
½ zoete ui, niet te fijn gesnipperd
2 hard gekookte eieren, in stukjes gehakt
Voor de dressing:
1 eetlepel citroensap of azijn
3 eetlepels olijfolie
1 flinke theelepel honing
peper/zout

Veldsla met ui en ei in een schaal doen. Ingrediënten voor de dressing door elkaar kloppen en over de sla gieten.

Winter postelein
Winter postelein is zeker in natuurvoedingswinkels goed verkrijgbaar.

100 gram postelein, gewassen en ontdaan van de wortels
½ zoete ui in dunnen ringen
1 zacht geitenkaasje (ongeveer 100 gram), in stukjes
Voor de dressing:
1 eetlepel citroensap of azijn
3 eetlepels olie; bijvoorbeeld walnotenolie
peper/zout

Postelein met ui en kaas in een schaal doen. Ingrediënten voor de dressing door elkaar kloppen en over de postelein met ui en geitenkaas schenken.

Spinazie
100 gram spinazie, gewassen en zonodig iets fijner gesneden
½ rode ui in dunne ringen
2 hard gekookte eieren in stukjes
30 gram jonge kaas, grof geraspt
3 eetlepels zilveruitjes
Voor de dressing:
3 eetlepels dikke yoghurt
1 eetlepel mayonaise
2 theelepels mosterd
peper/zout
snufje gemalen tijm of sereh (citroengras)

Spinazie met ui, ei, kaas en zilveruitjes in een kom doen. De ingrediënten

Havermoutpap moet een tijdje doorkoken, met als gevolg dat hij aankoekt, er zich een vel vormt en als je even niet oplet nog overkookt ook. Het valt bepaald niet mee om dan je fornuis weer schoon te krijgen. Met onderstaand recept en dankzij de Hooimadam gaat het echter prima en heb je in een handomdraai een voedzaam ontbijt.

1 liter melk
100 gram havermeel
beetje bruine of rietsuiker
klontje boter
snuf kaneel

Roer door het havermeel door de koude melk en breng aan de kook. Nu niet meer roeren, maar zo 15 tot 20 minuten in de Hooimadam zetten. Daarna pas omroeren, suiker en kaneel erover strooien en een klontje boter in het midden leggen.

Dit recept is bedoeld voor mensen met een moestuin of op z’n minst een kruidentuin.
De groenten, kruiden en het fruit uit onze moestuin moeten natuurlijk ingemaakt worden. Daar zijn we in de maanden juli-augustus-september avondenlang mee bezig. Maar de inmaak begint eigenlijk al in juni, als de kruiden er fris en weelderig bijstaan.
We conserveren kruiden op allerlei manieren: drogen, invriezen en op olie zetten. De mooiste manier vind ik echter het maken van kruidenblokjes voor de soep en om sausen op smaak te brengen.

-    1 flinke bos lavas (maggikruid)
-    takken tijm en rozemarijn
-    selderij
-    dille
-    salie

Verzamel zoveel kruiden als je kunt missen. Kook 1 liter water in een fikse pan en voeg de gewassen kruiden toe. Zet de pan in de Hooimadam en laat minstens 1 dag staan.
Vis de kruiden uit het water en vul met het water de ijsbakjes van de koelkast of plastic ijsblok-zakjes (gaat heel goed!). Vries in en gebruik in de eigen gemaakte soep of saus.

Om extra sterke bouillonblokjes te krijgen, kun je op de tweede dag het water opnieuw opkoken met een verse bos kruiden, weer in de Hooimadam zetten en wachten tot het geheel is afgekoeld voor je het invriest.